LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN HỘI NÔNG DÂN VIỆT NAM

1. Sự ra đời của Nông Hội đỏ – tổ chức tiền thân của Hội Nông dân Việt Nam ngày nay.

Vào những năm 1920, Phong trào đấu tranh chống cướp đoạt ruộng đất, chống sưu thuế tô tức nặng nề,…của nông dân còn mang tính tự phát và bước đầu có sự hướng dẫn của Quốc dân Đảng, về sau có sự lãnh đạo của các tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong đấu tranh, giai cấp nông dân được tôi luyện trưởng thành và xuất hiện, hình thành nhiều tổ chức như: Phường lợp nhà, Phường hiếu hỉ, Phường tương tế…để bảo vệ quyền lợi của nông dân.

Đầu năm 1930, Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam được tổ chức tại Cửu Long (Hương Cảng – Trung Quốc), đã nêu ra những vấn đề cơ bản đối với giai cấp nông dân ”Đảng phải đoàn kết được đại đa số nông dân, phải dựa vững vào nông dân nghèo làm cách mạng thổ địa đánh đổ bọn đại địa chủ và phong kiến”; Đồng thời Đảng nhấn mạnh “Nông dân là lực lượng to lớn của cách mạng”, vì vậy phải tập hợp nông dân vào một tổ chức dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân, đấu tranh giành độc lập tự do và thực hiện cách mạng ruộng đất.

Hội nghị trung ương Đảng, tháng 10/1930 thông qua nhiều Nghị quyết quan trọng, trong đó có Nghị quyết về việc thành lập Tổng Nông hội Đông Dương và thông qua Điều lệ Tổng Nông Hội Đông Dương gồm 8 điều nêu rõ mục đích nhằm ”Thống nhất hết thảy Tổng Nông Hội Đông Dương để đấu tranh, bênh vực quyền lợi hàng ngày của nông dân và để thực hiện cách mạng thổ địa”. Nghị quyết đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử giai cấp nông dân Việt Nam, sự trưởng thành và lớn mạnh về mọi mặt của phong trào nông dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.

2. Hội Nông dân Việt Nam và cuộc vận động cách mạng giải phóng dân tộc 1930 – 1945.

Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ II tháng 3/1931 nhấn mạnh ”cần phải đẩy mạnh việc tổ chức Nông Hội làng, tuyên truyền sâu rộng chủ trương của Đảng, trong điều kiện địch khủng bố trắng, nông dân cùng các tầng lớp nhân dân đoàn kết đấu tranh, giương cao khẩu hiệu: chống sưu thuế, địa tô, thất nghiệp, chống khủng bố trắng, chống chiến tranh”. Thực hiện Nghị quyết TW II của Đảng, các tổ chức Nông hội được củng cố và trực tiếp lãnh đạo phong trào đấu tranh của nông dân. Dưới sự lãnh đạo của Nông hội, phong trào nông dân diễn ra mạnh mẽ trong những năm 1932 – 1935, 1936. Tháng 3/1937 Trung ương Đảng họp, đề ra đường lối chính trị và phương pháp tổ chức mới và tên của các tổ chức. Tổ chức Hội nông dân phản đế gọi tắt là Nông hội thay Nông hội đỏ. Chủ trương đúng đắn và kịp thời của Đảng đã giúp cho Nông hội khắp nơi trong nước phát huy vai trò của mình trong việc tập hợp, lãnh đạo nông dân hợp lực với công nhân và nhân dân lao động đấu tranh đòi quyền dân sinh,

Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ Tám, tháng 5/1941 khẳng định nhiệm vụ giải phóng dân tộc, tạm gác nhiệm vụ cách mạng ruộng đất thay bằng khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của đế quốc, việt gian chia cho dân cày nghèo, thực hiện giảm tô, giảm tức; thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh); Mặt trận các đoàn thể lấy tên là Cứu quốc. ''Nông hội từ nay gọi là Việt Nam Nông dân cứu quốc hội”. 

Năm 1941 - 1942, dưới sự lãnh đạo của Nông dân cứu quốc hội, nông dân đã đấu tranh chống thu thóc, chống nhổ lúa trồng đay, nhổ ngô trồng thầu dầu... Từ năm 1943, với khẩu hiệu ''Đoàn kết toàn dân đánh đuổi Nhật - Pháp'', đã đưa nông dân tham gia mạnh mẽ vào các phong trào đấu tranh với những hình thức như biểu tình chống Nhật, vũ trang đánh Nhật… Sau ngày Nhật đảo chính Pháp (ngày 09/3/1945), phong trào ''Phá kho thóc Nhật giải quyết nạn đói'' đã lôi cuốn hàng triệu nông dân vùng lên đấu tranh trực diện với kẻ thù. Thành công vĩ đại của Cách mạng tháng Tám là một minh chứng cho tinh thần, khả năng và vai trò cách mạng to lớn của nông dân với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Thực hiện chủ trương trên Ban Nông vận Trung ương đã tổ chức Hội nghị cán bộ nông dân toàn quốc lần thứ nhất họp từ ngày 28/11 đến ngày  07/12/1949 tại thôn Phong Vân, xã Tân Tiến, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Hội nghị đã nhất trí thành lập “Hội Nông dân cứu quốc Trung ương” (Sau đổi tên là Ban Liên lạc Nông dân toàn quốc)

Ngày 08/3/1956 Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết số 05 – NQ/TW về “Thành lập Ban Công tác nông thôn của Đảng”.

Thắng lợi của phong trào nông dân nổi dậy và cuộc tổng tiến công chiến lược Xuân – Hè 1972 đã làm chuyển biến căn bản cục diện chiến tranh ở miền Nam và tiến tới “Tổng tấn công” mùa xuân năm 1975 giành trọn vẹn thắng lợi, đất nước thống nhất, Nam – Bắc sum họp một nhà.

Phát huy vai trò của tổ chức Hội Nông dân trong sự nghiệp cách mạng và tiến tới Đại hội đại biểu nông dân toàn quốc, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo đối với giai cấp nông dân Việt Nam.

Ngày 27/9/1979, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Chỉ thị số 78 – CT/TƯ về việc tổ chức Hội Liên hiệp nông dân tập thể Việt Nam, có hệ thống từ Trung ương đến cơ sở, lấy tên là Hội Liên hiệp Nông dân tập thể Việt Nam. Hội có nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết nông dân để giáo dục, vận động nông dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta, hoàn thiện quan hệ sản xuất XHCN ở miền Bắc và cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với nông nghiệp miền Nam, đưa nông thôn tiến lên CNXH. Hội kết nạp tất cả nông dân hăng hái phấn đấu vào con đường làm ăn tập thể XHCN, theo nguyện tắc tự nguyện.

Hội Liên hiệp Nông dân tập thể Việt Nam được thành lập có ý nghĩa chính trị to lớn. Sau nhiều năm không có tổ chức Hội (ở miền Bắc), nay giai cấp nông dân cả nước có tổ chức thống nhất từ Trung ương xuống cơ sở.

          Ngày 01/3/1988, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra Quyết định số 42 – QĐ/TW về việc đổi tên Hội Liên hiệp Nông dân tập thể Việt Nam thành Hội Nông dân Việt Nam. Tại phiên họp ngày 17/01/1991, Bộ Chính trị đã đồng ý lấy ngày 14 tháng 10 năm 1930 làm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam.

* Lịch sử hình thành và phát triển của Hội Nông dân tỉnh Hà Tĩnh

Cuối tháng 10/1930 tổ chức Nông Hội đỏ Hà Tĩnh  - Tổ chức tiền thân của Hội Nông dân ngày nay chính thức được thành lập. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nông dân Hà Tĩnh cùng với nông dân tỉnh Nghệ An đã làm nên Cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh 1930-1931, lập ra 170 làng Xô viết, Nhà nước Công - Nông đầu tiên ở nước ta và ở Đông Nam Á, do Nông hội nắm chính quyền ở các làng xã. Đến đầu năm 1931, số hội viên của tỉnh Nghệ Tĩnh gần 48.500 hội viên. Đến tháng 4/1948 riêng Hà Tĩnh có 50.179 hội viên.

Trong 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, nông dân và con em nông dân Hà Tĩnh góp phần làm cho địch không đứng chân trên địa bàn tỉnh quá 24 tiếng đồng hồ.

Sau 1954, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, nông dân và tổ chức Hội Nông dân Hà Tĩnh tham gia thực hiện cải cách ruộng đất, vận động nông dân đi vào con đường làm ăn tập thể, xây dựng “ba ngọn cờ hồng”.

Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, nông dân Hà Tĩnh “Tay cày tay súng”, vừa sản xuất nuôi dưỡng sức dân, cung cấp con người, lương thực, thực phẩm cho chiến trường, với tinh thần “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”; vừa chiến đấu và phục vụ chiến đấu, đảm bảo mạch máu giao thông thông suốt tại địa bàn. Làng K130 xã Tiến Lộc huyện Can Lộc mãi mãi là biểu tượng sáng ngời của nông dân Hà Tĩnh theo tinh thần “Xe chưa qua, nhà không tiếc”. Nông dân và con em nông dân Hà Tĩnh góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Sau ngày đất nước thống nhất, bước vào thời kỳ mới, đặc biệt là sau ngày tái lập tỉnh, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nông dân Hà Tĩnh đã cùng với Nhân dân cả tỉnh đoàn kết một lòng, tập trung thực hiện mục tiêu xóa nghèo nàn, lạc hậu; xây dựng nông thôn mới. Góp phần cùng Đảng bộ và Nhân dân tỉnh trở thành tỉnh đi đầu trong phong trào “Xóa nhà tranh tre dột nát” và “điểm sáng” trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Hiện nay Hà Tĩnh được Trung ương chọn làm điểm tỉnh xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.

Tất cả các hoạt động của Hội Nông dân các cấp ngày càng được cấp uỷ ghi nhận, đánh giá cao. Từ năm 2018 đến 2023, Hội Nông dân Hà Tĩnh luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; năm 2018 được Trung ương Hội tặng Cờ Đơn vị xuất sắc nhiệm kỳ 2013 - 2018, năm 2019 được Uỷ ban nhân dân tỉnh tặng Cờ Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua, năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen và Trung ương Hội tặng Cờ Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua; năm 2021 được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tặng danh hiệu đơn vị xuất sắc và UBND tỉnh tặng Bằng khen; năm 2022 được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam xếp loại xuất sắc, tặng Bằng khen; UBND tỉnh tặng Cờ Đơn vị xuất sắc; Chi bộ, Công đoàn cơ quan được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Tại Đại hội đại biểu Hội Nông dân tỉnh Hà Tĩnh lần thứ X, nhiệm kỳ 2023 – 2028, Hội Nông dân Hà Tĩnh vinh dự được Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt am tặng Bằng khen đơn vị đạt nhiều thành tích nhiệm kỳ 2018 – 2023. Năm 2023 Hội Nông dân tỉnh được UBND tỉnh tặng Bằng khen đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Có thể khẳng định, giai đoạn 2023 – 2025, công tác Hội và phong trào nông dân Hà Tĩnh tiếp tục đạt được nhiều kết quả toàn diện. Các chỉ tiêu chủ yếu đều đạt và vượt kế hoạch, nhiều mô hình, phong trào đi vào chiều sâu, hiệu quả và lan tỏa. Tổ chức Hội ngày càng được củng cố, vai trò trung tâm, nòng cốt của Hội Nông dân trong phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nông dân ngày càng được khẳng định, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của tỉnh.   

* Lịch sử hình thành và phát triển của Hội nông dân xã Kỳ Anh:

Ngày 16/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương, xác lập mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: cấp tỉnh và cấp xã, chuyển đổi từ mô hình 3 cấp (tỉnh – huyện – xã). Việc triển khai mô hình 2 cấp đi kèm với việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính, kiện toàn bộ máy đảng, chính quyền, đoàn thể, trong đó có các tổ chức chính trị — xã hội như Hội Nông dân.